Thuốc tránh thai dạng uống (người Mỹ hay dùng từ “the pill”, là một dạng viên chứa hormone tổng hợp, được 12 triệu phụ nữ dùng mỗi năm tại Mỹ để tránh thai.
Thuốc tránh thai là phương tiện tốt nhất để kiểm soát mang thai nếu uống đúng cách. Theo nghiên cứu của Hội Sức khoẻ Sinh sản (ARHP) chỉ khoảng 1/100 phụ nữ mang thai không mong muốn khi dùng thuốc tránh thai trong năm đầu tiên.
Ngược lại, nếu phụ nữ quên uống thuốc tránh thai (không uống đúng cách) thì tỷ lệ mang thai không mong muốn tăng lên từ 30-80 lần theo ARHP.
Có 2 dạng viên thuốc tránh thai, cả 2 đều là dạng tổng hợp của hormone Estrogen và Progesteron (progestin). Viên phối hợp thì bao gồm cả 2 loại hormone nói trên. Viên tránh thai đơn thuần (còn gọi là viên mini) thì chỉ bao gồm hormone Progestin.
Viên thuốc tránh thai được sử dụng không chỉ để tránh thai, mà còn được sử dụng để điều trị trong các trường bệnh lý khác như:
- Điều hoà chu kỳ kinh
- Rong kinh
- Đau bụng kinh
- Lạc nội mạc (u lạc nội mạc hoặc lạc nội mạc trong cơ tử cung)
- Hội chứng Tiền mãn kinh
- Mụn, rậm lông hoặc sói tóc
- Giảm nguy cơ ung thư buồng trứng, bệnh lý viêm nhiễm vùng chậu và thai ngoài tử cung
- Thuốc tránh thai còn được sử dụng như là biện pháp để phòng ngừa ung thư buồng trứng và ung thư nội mạc tử cung.
- Chú ý: Viên thuốc tránh thai không làm giảm nguy cơ lây nhiễm của các bệnh lý qua đường tình dục.
Các tác dụng phụ hay gặp:
1. Ra kinh ít, rãi rác trong tháng:
Trung bình 50% các trường hợp than phiền do ra máu rãi rác giữa kỳ kinh. Việc ra máu này không có gì nguy hiểm cả, đó là do tình trạng điều chỉnh của cơ thể với hormone bổ sung trong vĩ thuốc tránh thai. Do vậy tình trạng này sẽ hết sau 3 tháng đầu tiên sử dụng thuốc (90%).
Tuy nhiên nếu ra kinh nhiều trên 3 ngày sau kỳ kinh bình thường thì nên gặp bác sĩ phụ khoa để khám lại.
2. Buồn nôn
Một số trường hợp thấy buồn nôn hoặc nôn sau khi uống thuốc, đặc biệt những ngày đầu tiên. Do vậy nên uống thuốc sau ăn nhẹ, trước khi đi ngủ. Nếu vẫn không cải thiện, thì nên gặp bác sĩ.
3. Căng vú:
Viên thuốc tránh có thể gây nên triệu chứng căng tức vú. Triệu chứng này có thể cải thiện sau vài tuần khi bắt đầu uống. Giảm ăn mặn và giảm uống càphê cũng làm giảm căng vú.
4. Đau đầu:
Các hormone sinh dục cũng có tác dụng phụ gây nhức đầu hoặc hội chứng Migraine. Thuốc tránh thai khác nhau thì triệu chứng cũng khác nhau. Một vài nghiên cứu cho thấy rằng: viên thuốc có hàm lượng hormone thấp thì ít bị nhức đầu hơn. Triệu chứng nhức đầu sẽ dần dần được cải thiện theo thời gian.
5. Tăng trọng:
Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy không có mối liên quan thường xuyên giữa viên thuốc tránh thai và việc tăng trọng. Tuy nhiên, than phiền của người dùng thuốc cho rằng: hơi bị ứ nước và căng da vùng mắc cá chân và vú.
Tế bào mỡ cũng có thể bị ảnh hưởng bởi hormone sinh dục, tuy nhiên nó chỉ làm tăng kích thước tế bào hơn là tăng số lượng tế bào mỡ.
6. Thay đổi tâm lý:
Một số người có tiền sử trầm cảm, được khuyến cáo nên thảo luận với bác sĩ phụ khoa về việc dùng thuốc tránh thai.
Một số khác than phiền sau khi uống cảm thấy bị trầm cảm hoặc thay đổi tâm lý. Dù sao đi nữa, các phụ nữ này được khuyên nên gặp lại bác sĩ để thăm khám.
7. Mất kinh
Một số trường hợp bị mất kinh, hoặc trể kinh ngắn hạn khi dùng thuốc. Khuyến cáo nên thử test xem có thai hay không? Tuy nhiên một số trường hợp mất kinh là do rối loạn khác: như stress, bệnh lý khác, du lịch và bất thường các loại hormone khác.
8. Giảm khoái cảm:
Hormone sinh dục có thể ảnh hưởng đến khoái cảm ở một số người. Tuy nhiên, nhiều yếu tố khác cũng có thể làm giảm khoái cảm xãy ra đồng thời. Nếu khoái cảm giảm nhiều hơn hoặc không cải thiện thì nên gặp bác sĩ để tư vấn.
Ngược lại một số người, viên thuốc tránh thai lại làm tăng khoái cảm do giảm đi các bệnh lý khác như: lạc nội mạc tử cung, u buồng trứng, thống kinh, u xơ tử cung…
9. Rối loạn tiết dịch âm đạo:
Một số phụ nữ than phiên việc sử dụng thuốc làm tăng, hoặc làm giảm tiết chất nhầy âm đạo. Khi giảm tiết sẽ gây khó khăn cho việc quan hệ tình dục. Trường hợp này khuyên nên bổ sung chất bôi trơn khi quan hệ.
Tuy nhiên sự thay đổi như vậy hoàn toàn không có lợi, ngoài khó khăn trong sinh hoạt tình
10. Thay đổi thị lực nếu mang contact lens:
Hormone làm tăng tiết dịch ở mắt, nên khi mang contact lens thì dịch ứ lại ở phần tiếp xúc giữa kính và mắt và giảm thị lực tạm thời.
Các chú ý và nguy cơ khi uống thuốc tránh thai:
Viên tránh thai phối hợp có thể làm tăng nguy cơ của bệnh lý tim mạch như cơn đau thát ngực, đột quỵ…Do đó cần thiết phải thăm khám chuyên khoa tim mạch hoặc làm các xét nghiệm tầm soát bệnh lý tim mạch tiềm ẩn trước khi có quyết định dùng thuốc tránh thai.
People with a history of blood clots, heart attacks or stroke are advised not to take the combination birth control pill.
Cơ quan quản lý thuốc và thức ăn Hoa Kỳ (FDA) khuyến cáo không nên sử dụng viên tránh thai phối hợp đối với phụ nữ >35 tuổi mà đang hút thuốc. Ngoài ra các yếu tố khác như béo phì, hoặc tiền sử gia đình có bệnh tim, không nên sử dụng viên tránh thai phối hợp.
Không nên sử dụng thuốc tránh thai nếu bản thân của tiền sử bệnh lý gan, thận, ung thư tử cung, vú, huyết áp không khống chế được hoặc đau đầu dạng Migraine.
